Tiêu chảy cấp nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ dẫn đến những biến chứng trầm trọng, thậm chí là tử vong. Vì thế, hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị căn bệnh này cho bé yêu luôn khỏe mạnh nhé.
Xem thêm:
Nguyên nhân khiến bé bị tiêu chẩy cấp
Nguyên nhân gây tiêu chảy cấp ở trẻ em thường do Rota virut, các vi khuẩn như E.Coli, tụ cầu, thương hàn, tả, lỵ và nhiều vi khuẩn, ký sinh khuẩn khác có trong phân bị lây nhiễm vào thức ăn, nước uống, dụng cụ và bàn tay người chăm sóc trẻ.
Hầu hết trẻ nào cũng sẽ mắc phải bệnh tiêu chảy một lần trong đời, tuy nhiên có những trẻ sẽ có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn những trẻ khác, đó là những trẻ từ 6 tháng – 2 tuổi, trẻ bị suy dinh dưỡng, trẻ bị suy giảm miễn dịch, trẻ không có thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, trẻ có chế độ ăn không hợp vệ sinh (bú bình không đảm bảo vệ sinh, thức ăn hoặc nguồn nước bị ô nhiễm,…).
Biểu hiện của trẻ bị tiêu chảy cấp
Trẻ bị bệnh thường có những biểu hiện sớm, trẻ sẽ mệt mỏi, kém ăn, không chịu chơi, đột ngột nôn trớ, tiêu chảy phân lỏng nhiều lần trong ngày, mất nước.
Kèm theo với tiêu chảy phân lỏng, trẻ có thể sốt, chướng bụng, tiêu chảy phân có nhầy, có máu, mót rặn, đau quặn bụng trong trường hợp tiêu chảy ra vi khuẩn lỵ.
Chăm sóc trẻ tiêu chảy cấp
Trẻ bị tiêu chảy cấp cần điều trị sớm tại nhà. Trong điều trị, điều quan trọng nhất là bù lượng nước, điện giải và đảm bảo duy trì chế độ ăn cho trẻ.
Đa số các bà mẹ thấy con tiêu ra nước thì không dám cho uống nước, sợ càng uống càng tiêu nhiều. Điều này là sai lầm, bởi không cho uống, bé vẫn tiêu ra nước như thường. Nước này từ trong tế bào và từ trong máu mà ra. Do vậy, dễ dẫn tới khô máu, khô tế bào mà tử vong.
Bù nước và điện giải
– Mất nước mức độ nhẹ (mức A): điều trị tại nhà bằng cách cho trẻ uống nước nhiều hơn bình thường. Có thể cho uống bằng dung dịch ORS, nước đun sôi để nguội hoặc các dung dịch chế từ thực phẩm như nước cháo muối, nước gạo rang, nước cà rốt + muối, nước chuối, hồng xiêm…
– Mất nước ở mức vừa (mức độ B): trẻ cần được điều trị tại cơ sở y tế. Cách điều trị tiêu chảy tốt nhất là cho uống ORS, số lượng dịch cần cho uống sau mỗi lần đi ngoài là:
Trẻ dưới 2 tuổi: 50 – 100ml
Trẻ 2 – 10 tuổi: 100 – 200ml
Trẻ trên 10 tuổi uống theo nhu cầu: Số lượng dịch cần cho trẻ uống trong 4 giờ đầu có thể tính như sau: Số lượng dịch (ml) = Cân nặng (kg) x 75.
Cách cho trẻ uống nước:
Trẻ dưới 2 tuổi cho uống từng ngụm bằng cốc.
Nếu trẻ nôn, đợi 10 phút rồi tiếp tục cho uống, nhưng cho uống chậm hơn, uống từng thìa cách nhau 2 – 3 phút. Trẻ được bù đủ nước sẽ đi tiểu nhiều, linh động, da và môi tươi tắn, việc cho uống bù nước phải được duy trì đến khi bé đi được phân sệt và dưới 3 lần 1 ngày.
– Sau 4 giờ đánh giá lại tình trạng mất nước, nếu xuất hiện mất nước nặng (mất nước độ C), trẻ li bì, uống nước bị nôn, đi tiểu ít, khóc không ra nước mắt, da nhăn nheo, mắt trũng, môi khô, thì mẹ cần đưa trẻ đi bệnh viện ngay để điều trị phục hồi nước và điện giải bằng đường tĩnh mạch (truyền dịch).
– Ngoài việc bù nước và điện giải bằng đường uống, mẹ có thể cho trẻ sử dụng các chế phẩm chứa kẽm, không nên cho trẻ dùng các thuốc cầm, chống nôn gây chướng bụng và kháng sinh, chỉ dùng thuốc khi có chỉ dẫn của bác sĩ trong trường hợp phân có máu.
Các loại dịch dùng trong điều trị tiêu chảy cấp:
– ORS (oresol) hoặc hydrit.
– Nước cháo muối: dùng 1 nắm gạo (50g), 1 nhúm muối (3,5g) và 6 bát ăn cơm nước sạch, đun nhừ, lọc qua rá cho trẻ uống dần.
– Nước gạo rang muối: Gạo rang vàng 50g, cho 1 thìa cà phê muối ăn (3,5g) + 6 bát ăn cơm nước nấu nhừ, lọc qua ra cho trẻ uống dần.
– Nước chuối, hồng xiêm, nước dừa: chuối hoặc hồng xiêm 5 quả xay hoặc nghiền nát với 1 lít nước sôi để nguội, cho 1 thìa gạt muối (3,5g) cho trẻ uống dần.
Chế độ dinh dưỡng của trẻ tiêu chảy cấp
– Trẻ dưới 6 tháng tuổi đang bú mẹ:
Cho trẻ bú bình thường và tăng số lần bú lên. Sữa mẹ vẫn được dung nạp rất tốt khi bị tiêu chảy, khi trẻ bú mẹ thì tiêu chảy ít hơn, nhanh khỏi hơn, do sữa mẹ có chứa đường Lactoza nên vẫn được hấp thu rất tốt khi bị tiêu chảy.
Nếu trẻ bú bình thì cần pha loãng hơn (giảm nửa lượng sữa, giữ nguyên lượng nước), cho bú ít nhất 3 giờ một lần.
– Trẻ trên 6 tháng tuổi:
Ngoài sữa mẹ, cần bổ sung thêm những thực phẩm dễ tiêu hóa như: Bột gạo, khoai tây, thịt gà, thịt lợn nạc, sữa chua, sữa đậu nành, cà rốt,… Bữa ăn vẫn cần có chất béo để tăng thêm năng lượng khẩu phần, bạn nên thay mỡ bằng dầu ăn.
Tốt nhất mẹ nên nấu những món mềm cho trẻ ăn như cháo, súp, cơm nghiền, hầm…(cháo thịt gà băm nhỏ có tác dụng tốt trong giai đoạn trẻ bị tiêu chảy)
Khi chế biến cần phải rửa sạch tay và giữ vệ sinh sạch sẽ dụng cụ nhà bếp cũng như an toàn thực phẩm.
Thức ăn nấu xong nên cho trẻ ăn ngay để giảm nguy cơ bội nhiễm, nếu trẻ phải ăn thức ăn nấu sẵn thì mẹ cần phải hâm nóng lại trước khi ăn.
Sau khi ăn nên cho trẻ tráng miệng bằng các loại trái cây chín hoặc nước quả như xoài, chuối, cam, đu đủ… để tăng thêm lượng kali, beta caroten, vitamin C…
Tránh dùng các loại nước giải khát công nghiệp, các loại thức ăn có chứa nhiều đường.
Tránh dùng các loại thực phẩm có nhiều chất xơ hoặc ít chất dinh dưỡng như: các loại rau thô (măng, rau cần), tinh bột nguyên hạt (ngô, đỗ) dẫn đến việc khó tiêu hóa.
Cần khuyến khích trẻ ăn càng nhiều càng tốt, trẻ nhỏ cho ăn 6 lần/ ngày hoặc nhiều hơn.
Sau khi khỏi tiêu chảy, để giúp cho trẻ hồi phục nhanh và tránh suy dinh dưỡng cần cho trẻ ăn thêm mỗi ngày 1 bữa trong 2 tuần liền.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Luôn giữ cho đôi tay của cả nhà được sạch sẽ là cách phòng tiêu chảy tốt nhất
– Rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh cho cả nhà.
– “Ăn chín uống sôi”
– Nguồn nước nhà bạn sử dụng hàng ngày phải sạch
– Phân được xử lý an toàn.
– Không cho trẻ tiếp xúc với người đang bị tiêu chảy
– Bú sữa mẹ và ăn bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, phòng suy dinh dưỡng.
– Tránh sử dụng thuốc kháng sinh tùy tiện
– Tiêm chủng phòng sởi, vacxin phòng tiêu chảy do Rota viruts.
